De VVD vindt dat kinderen zo snel mogelijk hun eigen leven moeten kunnen vormen, ook kinderen van 13 jaar. Zoals de 13-jarige Laura Dekker uit Wijk bij Duurstede die in haar eentje de wereld rond wil zeilen. VVD-Kamerlid Hamming noemt Laura Dekker "een uniek kind" en een "ondernemende meid". Nu is elk kind uniek, maar dat zal het Kamerlid wel niet bedoelen. Nee, Laura is uniek omdat ze ondernemend is en met "haar kop een stuk boven het maaiveld uitsteekt". Daar is iets voor te zeggen. De dwang van de middelmaat is verschrikkelijk. En de overheid is inderdaad "verstikkend", zoals Hamming het zegt.
Maar kort voordat het Kamerlid van de VVD haar uitlatingen deed was er nog ander opmerkelijk nieuws in de openbaarheid getreden dat de positie van onze jongeren raakt: volgens een onderzoek van het blad J/M zijn veel ouders ontevreden over het onderwijs dat hun kinderen ontvangen. Met name het middelbaar onderwijs - zeg maar van 13 jaar en ouder - moet het van de ouders ontgelden. De eenvoudige vraag is nu: moeten kinderen zelf hun leven kunnen vormgeven, of moeten ze middels goed en door hun ouders gesteund onderwijs goed worden vormgegeven alvorens ze zelf hun levens vormgeven?
Eerst iets over het onderzoek van J/M. Dit blad is een blad over opvoeding en onderwijs voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar. Samen met onderzoeksbureau Qrius - een bureau dat zich heeft toegelegd op onderwijs- en opvoedingsprojecten - hield J/M "Het Grote J/M Onderwijsonderzoek 2009". Conclusies waren dat "ouders teleurgesteld zijn in school" en dat "hoe langer op school, hoe lager de waardering". Een citaat: "Scholen moeten strenger, ordelijker en gedisciplineerder zijn. Zo ziet 80% graag de strenge, maar rechtvaardige docent terug in de klas. Volgens 61% zou het helpen als leraren zich niet meer bij de voornaam laten noemen en 56% van de ouders pleit voor het herinvoeren van strafregels. Ruim eenderde vindt dat de school van hun eigen kind te soft optreedt tegen pesters en grote monden. Volgens de meeste ouders worden hun kinderen zeker niet overvraagd. Dat de druk om te presteren te groot is, vindt 60% dan ook "onzin". Spellen, rekenen/wiskunde, grammatica, leesvaardigheid, feitenkennis: daar moeten scholen nu écht (veel) meer aan doen. Al was het maar omdat ouders hun kinderen zelf vaak niet kunnen helpen met bijvoorbeeld het huidige realistische rekenonderwijs; een meerderheid weet namelijk niet eens of hun school met deze methode werkt en als ze het wel weten, hebben ze geen idee wat het inhoudt. En leerkrachten zelf doen er goed aan de Nederlandse spelling nog eens goed te bestuderen, want tweederde van de ouders heeft de docent weleens op een spelfout betrapt."
J/M houdt jaarlijks een dergelijk onderzoek. Al eerder bleek dat veel ouders een strengere school willen, maar ook dat de kloof tussen bewust kinderlozen en ouders met kinderen groeit. Met andere woorden: de politieke consensus die bepaalt wat goed is voor kinderen valt niet samen met de consensus onder ouders; niet-direct belanghebbenden en relatieve buitenstaanders bepalen een groot deel van het beleid ten aanzien van kinderen en jongeren. Dat is niet nieuw. Een duidelijk voorbeeld van deze discrepantie is dat de meeste ouders hun kinderen nog wel eens een corrigerende tik geven terwijl politici en beleidsmakers deze tik als een crimineel feit hebben vastgelegd in ons strafrecht. Met andere woorden: ouders zijn overtreders en de overheid weet het beter.
Er is niet alleen afstand tussen hen die het onderwijs bepalen en hen die er gebruik van maken. Er is ook afstand tussen wat thuis normaal is en op school gangbaar is. Presley Bergen van Beter Onderwijs Nederland: "Daar komt bij dat de meeste ouders die strikte regeltjes (die veel ouders willen, evg) wel voor andere kinderen willen, maar niet voor hun eigen kind. Het zijn dezelfde ouders die op hoge poten verhaal op school gaan halen als hun kind onheus bejegend is." Ouders zouden zich dus af moeten vragen of er geen verband is tussen losgelaten, jengelende en terroriserende eigen kinderen in bijvoorbeeld de supermarkt en soortgelijk gedrag op school. Blijkbaar zien veel ouders dat niet en beschouwen ze de school als een professionele, machinale instelling die bij hun kinderen 'het meeste eruit moet halen', terwijl hun kinderen thuis vrij zijn om te doen wat ze willen. Het serieuze leven vindt op school plaats; thuis is de plek voor de bijzaken.
Er is nog een derde element van afstand. Veel ouders snappen de huidige methodes niet, bijvoorbeeld het 'realistische rekenonderwijs'. En dat vinden ze vervelend, want ze kunnen zo hun kinderen niet helpen. De 'realiteit' van het onderwijs sluit als het ware de realiteit van thuis uit. Iets soortgelijks is er aan de hand als het om sociaal-emotionele vorming gaat. Terwijl men er - voor de vorm - nog vanuit gaat dat ouders ook nog een deel van de opvoeding ter hand nemen, is men op school bezig om kinderen op een therapeutische wijze dieper te kneden. Kinderen moeten worden aangepast aan de maatschappelijke eisen die deskundigen en beleidsmakers stellen, maar dit houdt niet in dat kinderen aangepast worden aan de behoeften en eisen van de ouders. Anders gezegd: ouders willen een minder democratische onderwijssituaite voor hun kinderen; de overheid pro-reageert al jaren door van hun kinderen democratische persoonlijkheden te maken waarvan de richting zich niets aantrekt van de eisen en verlangens van de ouders.
Onderwijs in Nederland is per definitie onderwijs op afstand: afstand tussen politiek en ouders, afstand tussen de normen op school en die thuis, afstand tussen de realiteit van denken, spreken en opvoeden thuis en die op school. Het meest funeste hievan is dat er afstand wordt gecreëerd tussen kinderen en hun ouders. En dat is overheidsbeleid, pedagogisch beleid en schoolbeleid.
Maar goed: nu is er een Kamerlid van de VVD opgestaan, mevrouw Hamming, die vindt dat de overheden met hun vingers van de kinderen af moeten blijven. Als een 13-jarig meisje wil zeilen moet ze gewoon lesboeken mee kunnen nemen om deze zelf te bestuderen. En ouders kunnen dat volgens mevr. Hamming het beste inschatten. Tja. Haar insteek is niet die van de ouders, maar die van de autonomie van het kind. Ik dacht dat volgens liberalen kinderen onbeschreven bladen - tabula rasa's - waren; nu blijken dergelijke tabula rasa's boven het maaiveld uit te kunnen steken. En ouders dergelijke ondernemingen het beste kunnen inschatten, ook wat betreft de risico's die dat met zich meebrengt, waarom past de VVD-politica dat dan niet toe op andere, meer actuele zaken zoals seksuele staatsopvoeding op school, waar de VVD een groot voorstander van is?
En dan wat betreft haar insteek bij de ouders: waar zijn de liberalen als de belangen van de ouders in het bijzonder onderwijs ter spraken komen? Dan weet opeens de overheid beter dan deze ouders hoe ze hun kinderen op moeten voeden. En kan een 13-jarige Antilliaanse jongen uit Rotterdam zichzelf ook 'vormen'? De VVD produceert weer eens gekwek in de ruimte. Ik zie er van komen dat de VVD gaat pleiten voor strenger onderwijs, maar dat pubers ook weg mogen blijven van school en zichzelf mogen onderwijzen. Het is de liberale inconsistentie in een notendop: volgens de autonomieprincipes is een schoolsysteem op zich al iets verschrikkelijks; volgens haar staatsdenken is de hele samenleving een door de overheid aangestuurde school. Waar de VVD officieel te hoop loopt tegen vormen van unschooling zoals in het Iederwijs-onderwijs, blijkt ze in werkelijkheid geen enkel principieel verweer te hebben. Als vorming ook door pubers zelf kan gebeuren, terwijl hun ouders - pak 'm beet - 3000 kilometer ver weg zijn, is elke notie van 'vorming' een wassen neus.
Een logische liberale stap zou zijn die van de 'verstikkende overheid' naar de 'verantwoordelijke ouders' in plaats van de overheid. Maar dat willen de liberalen niet! Beter is het om kinderen te verprutsen dan om zowel de autonomie van kinderen, individuen als de macht van de staat ter discussie te stellen.
Wat in ieder geval duidelijk is dat dit soort mensen beslissen welk onderwijs onze kinderen wel of niet krijgen. En let wel: een volksvertegenwoordiger die haar schouders ophaalt bij het idee dat een 13-jarig meisje verdrinkt in de Atlantische Oceaan geeft ook niet om het wel en wee van uw kinderen die gewoon thuis blijven om onderwijs te volgen en schoolmelk te drinken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten