woensdag 13 mei 2009

Aanval op de democratie (1) - Egbert Schuurman

Is het de democratie die haar eigen kinderen opeet, of zijn het haar kinderen die de democratie opeten? Ik denk allebei. Natuurlijk zeker het eerste: democratie relativeert de orde kapot, vernielt het gezag, plaatst de macht van het getal boven de waarden van traditie, gemeenschap en verbondenheid. Hierover op een ander moment meer. Van het tweede geval: de kinderen van de democratie die hun moeder opeten, zijn de laatste tijd (zo sinds het ontstaan van de democratie) vele voorbeelden te noemen. En dat blijft opmerkelijk. Nu geef ik niet zoveel om democratie. Niet dat ik zo zucht onder het bestel, maar mijns inziens wordt onze beschaving niet primair gedragen door democratie, maar wordt bepaald door andere factoren. Maar daarom is het des te verbazingwekkender dat het juist de voorstanders van democratie zijn die dit stelsel moedwillig de nek omdraaien. Een voorbeeld hiervan is het nieuwste voorstel van Egbert Schuurman, senator voor de ChristenUnie in de Eerste Kamer der Nederlandse Staten Generaal.

De heer Schuurman wil een zogenaamde 'crisistax' invoeren; een belasting voor Nederlanders die meer dan premier Balkenende verdienen, dus meer dan zo'n 125.000 Euro per jaar. Boven dit bedrag zouden mensen in plaats van 52% zo'n 60 % belasting moeten gaan betalen, en dan zo dat men geen gebruik kan maken van hypotheekrenteaftrek wat betreft het bedrag dat men in deze hoogste schijf aan de Staat dient af te dragen. Volgens senator Egbert Schuurman komt deze zogenaamde 'crisisbelasting' tegemoet aan een "breed beleefd, sluimerend gevoel in de samenleving, dat de hogere inkomens nu echt eens moeten worden aangepakt''. En: "De mensen zijn het spuugzat, dat sommige bazen van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen en woningcorporaties zo vreselijk veel verdienen. Er is behoefte aan een krachtig signaal van de overheid.'' Een aantal opmerkingen wil ik hierbij plaatsen.

Allereerst is het opmerkelijk dat Schuurman er niet voor terugdeinst gedrag te vertonen dat partijgenoten zouden kunnen aanmerken als 'populisme'. "De mensen zijn het spuugzat". Dan bedoelt Schuurman de mensen minus de meerverdieners. En: "hogere inkomens moeten worden aangepakt". Hoger dan wat? Hoger dan dat van premier Balkenende. Schuurman maakt graag gebruik van simpele voorstellingen. Wie is de hoogste in het land? De koningin? Nee, premier Balkenende. Wie zijn de veelverdieners? "Sommige bazen van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen en woningcorporaties". Is dat zo, meneer Schuurman? Verdienen alleen bazen uit de overheids- en semi-overheidssector meer dan onze premier? En niet zelfstandigen, ondernemers, filmregisseurs, etc.?

Schuurman is een populist. Zijn hele leven heeft hij doorgefilosofeerd over één thema: de vertechniserende maatschappij - een 'geleend' thema van zijn leermeester prof. H. van Riessen. Nu, met loodgieterslogica is veel te begrijpen. Als iets niet past, dan pruts je er toch gewoon een ander onderdeeltje aan vast? Dat mensen in de collectieve sector volgens de huidige politieke maatstaven niet meer zouden mogen verdienen dan de Balkenendenorm is in zekere zin logisch: de hoogste ambtenaar moet het meeste verdienen van alle ambtenaren. Maar nu komt het: volgens Schuurman moeten alle Nederlanders minder verdienen - of mogen eigenlijk niet echt meer verdienen - dan de hoogste ambtenaar: de premier. Alle Nederlanders zijn blijkbaar in dienst van de staat - of hebben een vergelijkbare status. Het lijkt erop dat burgers in crisistijd ondergeschikten zijn van een staat en zich moeten schikken naar de wensen van hun meerderen. De maatschappij is in dienst van de politiek.

Raar. Het zou toch andersom moeten zijn? Minister betekent toch 'dienaar'? 'Dienaar' van de Kroon, van het volk of het algemeen belang? Wie inzet bij de dienaar kan dus beter inzetten bij de minstverdienenden. Dus bij hen die beneden het sociaal minimum zitten. Laten zij die het sociaal minimum hebben en erboven zitten maar bloeden. En laten om te beginnen Balkenende en Schuurman hun salarissen aanpassen op de minst verdienende dienaren van dit land; de 'Schuurman-norm' is dan geboren.

Schuurman borduurt zijn hele leven voort op het werk van zijn leermeester Van Riessen. Diens hoofdwerk was "De maatschappij der toekomst". In de maatschappij van Schuurman is er geen ruimte meer voor toekomst. Voor de toekomst van een maatschappij is er ruimte nodig voor nieuwe initiatieven vanuit deze maatschappij. Ook financiële ruimte. Welnu, wie straks meer verdient, moet zijn geld afstaan aan de Staat. Het is straks niet meer mogelijk om vanuit de maatschappij eigen initiatieven te ontwikkelen èn te bekostigen! Daarvoor zijn immers mensen nodig die iets meer kunnen missen. Volgens Schuurman moet iedereen die iets kan missen, dit laten afvloeien naar de staatskas. De overheid bepaalt immers wat er wordt geïnitieerd en wat er gebeurt, en niet de burgers.

Schuurman keert de verhoudingen om. Vrije ondernemers zijn ambtenaren geworden. Vrij burgers staatslakeien. Zelfs de notie van solidariteit, van 'de sterkste schouder, de grootste lasten' is niet de werkelijke drijfveer. Het werkelijke motief van deze senior van onze Eerste Kamer der Staten Generaal is tegemoet komen aan sluimerende gevoelens in de samenleving. Wat nu, als meerverdieners grote financiële verantwoordelijkheden blijken te bezitten? Richting ouders, landbezittingen, kerkelijke of charitatieve instellingen? Daar heeft Schuurman lak aan. Zoals zijn partijgenoten in het kabinet meewerken aan het creëren van een politiestaat waarin elke fatsoenlijke burger onder curatele wordt gesteld, zo pakt Schuurman het anders aan. De financiële mogelijkheden om zich te handhaven tegen het staatsgeweld moeten eraan geloven. Het initiatief van het volk moet worden gebroken.

Ten slotte een citaat van prof. dr. ir. H. van Riessen, de leermeester van Schuurman: "Het is immers zo dat de maatschappelijke tendenties in de richting van de totalitaire maatschappij wijzen, maar bovendien (blijkt), dat de benadering van onze samenleving met de idee en de praktijk van haar planmatige beheersing haar op een weg voert, waarop men van kwaad tot erger voortschrijdt. Door de opheffing van de soevereiniteit in eigen kring, krijgt de maatschappij reeds een totale, collectieve structuur, terwijl door de overschrijding van het critische punt in de balans van gezag en vrijheid ten behoeve van de gecentraliseerde beheersing der toekomst, men gedwongen wordt tot een slechts door de mogelijkheden van de planning gelimiteerde procedure van vrijheidsbeperking."

Schuurman heeft veel boekjes gelezen en geschreven, maar heeft er klaarblijkelijk van meet af aan niets van opgestoken.

3 opmerkingen:

Jonathan van Tongeren zei

"Allereerst is het opmerkelijk dat Schuurman er niet voor terugdeinst gedrag te vertonen dat partijgenoten zouden kunnen aanmerken als 'populisme'."

En dat doen ze dan ook. Ik citeer Harmjan Vedder in
Crisistax van Schuurman is slecht plan: "Ik ben een Schuurman-fan, maar dit is een populistisch voorstel en past niet bij de ChristenUnie."

administrator zei

Ik vind zowel de reacties op Opunie en DagelijkseStandaard erg oppervlakkig. De oude generatie reformatorische denkers had een heel ander kaliber: v. Eikema Hommes, Mekkes, v. Riessen, etc. Dat wilde ik eventjes duidelijk maken.

Hugo Bos zei

Ja Schuurman weet niet meer dat een minister een dienaar is. Christenen, en protestanten vooraan, weten sowieso niet meer wat dienen is, wat het ambt betekent, wat een verbond is enz. De hele gezonde structuur binnen onze gemeenschap wordt op z'n kop gezet. Als straf krijg je verdwaalde loslopende schapen (of bokken?) zonder herder.