IK SNAP ER HELEMAAL NIETS VAN

Ik snap er helemaal niets van. Van Europa bedoel ik. En nu lees ik dat dat nu juist de bedoeling is. Niet dat burgers niets mogen snappen, maar dat burgers gewoon moeten toegeven dat ze er niets van snappen.

Vanmorgen voor de zoveelste keer opnieuw zei een PvdA-lid in mijn ochtendblad dat kabinet en Tweede Kamer gewoon voor de nieuwe Europese Grondwet (pardon: Verdrag) moeten stemmen. Ze refereerde aan een column van minister Plasterk, PvdA-minister voor onderwijs, atheïsme, wetenschap en homolobbyzaken. Plasterk zei dat "het de taak is van volksvertegenwoordigers om over complexe vragen te beslissen, en dat zij die verantwoordelijkheid niet moeten afschuiven op individuele burgers".

Individuele burgers snappen het dus niet. Ik dus ook niet. Nu waren het volgens kiezersonderzoek tijdens het Grondwetreferendum, vooral de hoger opgeleiden in ons land die toegaven dat ze niets weten: zij stemden voor de Grondwet en voor het uit handen geven van de soevereiniteit en competentie van de eigen organen. Er is dus nog hoop voor mij.

Maar toch: er ligt nu wel een levensgroot probleem. Ik snap nergens meer wat van. Ik snap niet alleen niks van Europa, ik snap meer niet. Ik moet stemmen op mensen die alles van Europa afweten, maar hoe weet ik dat zij alles weten? Ik heb daar de kennis niet voor. Ik moet kranten lezen? Maar hoe kan ik die snappen? Ik ben namelijk nog steeds tegen de Grondwet. Ik snap dus ook niets van de kranten. Toch moet ik het weten. Europa heeft immers alles te maken met democratie en vrijheid en een sociaal bestaan. En ik snap weliswaar niet veel, maar dit hebben mijn ouders mij goed ingepeperd: zonder deze zaken besta ik niet.

Om uit deze impasse te raken ben ik eind van de ochtend maar naar een deskundige gegaan die het wel zou weten, een vertegenwoordiger van de Partij van de Ambtenaren. Die snapte het net. En kon het me haarfijn uitleggen.

"Kijk", zei hij, "u kunt het niet weten, want u bent een burger die handelt volgens de liberale principes. U handelt uit gezond eigenbelang. Dat moet ook, want anders draait de economie niet meer en kloppen de beleidsplannen en nota's niet meer. Dan zou het Leiden in last zijn. Maar", zo vervolgde hij zijn verhaal, "juist dat maakt u natuurlijk ongeschikt om de poltiek te begrijpen. Daar heb je deskundigen voor nodig, mensen die al zolang zijn losgeweekt uit de sfeer van het burgerlijke bestaan, dat zij wel in de gaten hebben hoe het werkt. Politici en ambtenaren"

Ik was perplex: "Maar dat is geniaal. Hoe is dat zo ontstaan?"

Zichtbaar tevreden over deze uitroep, wist ook hier de Ambtenaar een geniaal antwoord op te lepelen: "Het draait om de democratische principes van spreiding van macht, kennis en inkomen. Om de liberaal-socialistische dualiteit van individu-collectief. De mens is individu, een liberaal, en heeft dus het collectief van de democratische staat nodig, daarin is hij een socialist. Door spreiding van kennis ontdekt iedereen dat hij alles wil weten (liberalisme), maar eigenlijk niets weet (socialisme). Door spreiding van macht, ondekt iedereen dat men niets te zeggen heeft (socialisme), maar dat men toch in staat is daar geld mee te verdienen (liberalisme). En door spreiding van inkomen weet iedereen diep van binnen dat alles van de Staat is (socialisme), maar dat het toch kan lukken meer binnen te halen dan je buurman (liberalisme). Dat is democratie en vrijheid. En Europa gaat dat vervolmaken."

De ambtenaar werd steeds enthousiaster: "Het liberalisme is fantastisch: Iedereen is afhankelijk van elkaar. Niemand durft nog zijn mond open te doen, het systeem ter discussie te stellen. Niemand wil toch verantwoordelijk zijn voor oorlog en chaos? En niemand wil toch financieel gedupeerd worden?"

Nee, daarin moest ik hem toegeven. Ik dacht aan mijn hypotheek, m'n fragiele relatie, de reorganisatie op mijn werk - ik zou wel gek zijn om al te gekke dingen te doen. Dat zouden de vriendinnen van mijn vrouw nooit accepteren. "Toch voel ik me bekneld," opperde ik voorzichtig, "ik zit nu al tot over m'n oren in het systeem, waarom zou ik er nog dieper in weg willen zakken? Door werkelijk alles uit handen te geven aan deskundigen ver weg in Den Haag of Brussel?"

"Beste kerel," zei de Ambtenaar op een vaderlijk toon, "maar daar moet iedereen doorheen. Je moet leren vertrouwen. Jezelf overleveren. Wie met een been in de oude realiteit blijft staan, valt op den duur toch om. De ontwikkelingen zijn niet meer te stoppen. De werkelijkheid is te complex geworden. En dat is maar goed ook. Mensen kunnen het maar beter niet snappen. Mensen zijn egoisten. Dat moeten ze volgens de marktwerking ook zijn, maar in de politiek werkt dat desastreus. Mensen moeten dus niets snappen. Anders werkt het systeem niet. Dan ontstaat er geweld, onrust, en worden welvaart en welzijn voor je het weet teniet gedaan. Denk je eens in, een leven zonder Talpa, zonder Ikea, zonder tripjes naar Turkije. Allemaal op de schop doordat mensen vast blijven houden aan zelf hun kinderen opvoeden en vaste vrije dagen en meer van dat soort niet-democratische obstakels."

Dit vond ik te gek: "Maar ik hou van mijn kinderen! En ben tevreden met mijn opvoeding en mijn bestaan!"

Toen zakte de stem van de Ambtenaar: "Het is zeer ondemocratisch aan je eigen opvattingen vast te blijven houden."

"Maar waar stem ik dan nog op?, zo wilde ik weten, "en waarom stem ik dan nog?"

"Kijk, dat is heel simpel," zo vervolgde hij, "u stemt niet op personen, maar u stemt op vertrouwen in het systeem. In feite ligt er achter het stelsel een simpel, doch doeltreffend model: er is een groep kiezers die het systeem vertrouwt, en een groep die het systeem wantrouwt. De eerste groep geeft toe dat ze het niet weet en stemt op partijen die alles uit handen nemen. De tweede groep is het probleem. Met behulp van stemcomputers kunnen we ondertussen heel goed traceren waar het ontevreden uitschot woont. Die worden gevolgd door onze steeds meer uitdijende AIVD: islamieten, Wilders-stemmers, woonwagenbewoners, rand-orthodoxen, libertariërs, klassiek-liberalen, zelfstandige ondernemers, bloggers e.d. Kijk, als geld niet helpt en beloften van vrijheid geen indruk maken, moeten er andere maatregelen worden getroffen."

"Dus als ik het goed begrijp, stem ik niet op personen, maar doe ik mee aan een soort van veiligheidstest?"

Opeens kwam er een duistere bureaucratische blik in de ogen van de expert. De ambtenaar keek me bedenkelijk aan: "U weet eigenlijk al teveel... Wacht u even, ik moet even een telefoontje plegen, ik ben zo terug."

Nu snap ik werkelijk niets van politiek en democratie, maar zijn blik in de ogen zei me genoeg. Ik moest hier wegwezen! En mezelf zo snel mogelijk bekend maken via Internet en dergelijke. Om zo de dans voorlopig te ontspringen. Tot de democratisering ook de laatste bastions van Europa had bereikt: de blogs, de verenigingen, de familie- en vriendensferen, de kerken.

En ik snapte dit: er moest iets worden verzonnen om deze allesbegrijpende Democraten te stoppen. Totdat ze mij gingen stoppen. Maar wat? Ik zou het niet weten. Die kennis bezit ik niet. Ik snap er helemaal niets meer van. Hoe kan het dat ondanks alle vooruitgang mijn voorouders wel wisten wat ze moesten doen, en ik niet meer?"

Even een deskundige vragen van het Consultatiebureau voor stemgerechtigde Nederlanders: de NRC Handelsblad, het orgaan van hoogopgeleide niet-begrijpende politiekcorrecte, Europa-liefhebbende burgers. Daar snap ik weliswaar ook niets van, maar via Fokke en Sukke communiceert men toch op een effectieve wijze met het domme volk, dus ook met mij. Wat geniaal! Dus democratie werkt toch. Wat ben ik toch dom. Toch maar weer op de PvdA/VVD/CDA stemmen, de volgende keer? Of mijn gezonde, domme, conservatieve verstand volgen? Maar dat is waarschijnlijk niet toereikend om Europa te snappen. Ik weet het niet meer. Ik snap er helemaal niets van.