LADY WITH THE HAMMER

Gaat minister van vreemdelingenzaken Rita Verdonk de strijd aan met Marc Rutte? Zo ja, dan krijgt de sociaal-liberaal Rutte daarmee een Iron Lady tegenover zich. Hoe lang laat rechts Nederland zich nog bedotten door iron ladies?

Rechtse mensen hebben iets met flinke vrouwen. Heten ze niet Margaret Thatcher of Yanet Young, dan heten ze wel Condoleezza Rice, Ayaan Hirsi Ali of Rita Verdonk. Hun daadkracht, ferme taal en ronde bewoordingen worden vaak gewaardeerd wanneer hun omgeving als slap en halfhartig wordt gezien. Zeker als er in een crisissituatie een daadkrachtige vrouw opstaat, heeft "rechts" haar Iron Lady. Zo heeft Nederland IJzeren Rita: Rita Verdonk, die nu overweegt het tegen Marc Rutte op te nemen [1].

Verafschuwd door links, bejubeld door veel rechtse Nederlanders trekt ze haar eigen spoor. De immigratiewetten die door haar voorgangers zijn gemaakt, dienen strikt uitgevoerd te worden. En dat doet ze ook. Uitzonderingen voor illegale malverserende scholieren of voor luie steenrijke Afrikaanse profvoetballers liggen haar niet. Niet dat ze uitsluitend hard is, onder het bewind van Verdonk hebben meer uitgeprocedureerde asielzoekers een verblijfsvergunning gekregen dan onder al haar voorgangers bij elkaar.

Is Rita Verdonk de vrouw die rechts Nederland nodig heeft? Deze vraag is een vreemde vraag, al wordt deze vraag wel dikwijls gesteld - of beantwoordt. Niet rechts Nederland, maar de VVD bepaalt of Verdonk haar nieuwe lijsttrekker wordt. En als ze het wordt, dan zal ze, zoals Bart Jan Spruyt voor de VPRO-radio zei, vanzelf een "Jaap de Hoop Scheffertje" worden: een rechts hart en links praten om toch iedereen er maar bij te houden.

Maar er is meer dan dat. Heeft Verdonk wel een rechts hart? Wij hebben haar daar nooit op betrapt. Maakt strikte wetshandhaving, rücksichtslosheid en eendimensionale communicatie iemand tot "rechts"? Is het hoopgevend dat deze kandidaat op het lijsttrekkerschap van de VVD vindt dat "de Nederlandse cultuur leidend moet zijn"? [2]

Wat vooral opvalt aan Verdonk is haar beperkte insteek. Wanneer we haar horen spreken dan is dat altijd uitsluitend in het kader van immigratie, integratie en inburgering. Nu is dat haar taak, maar wanneer men benieuwd is naar de invulling van haar invulling van het begrip burgerschap, komt er weinig boven tafel. Weinig meer dan gemeenplaatsen van "respect", "geen discriminatie", "gelijkheid" zul je uit Rita's mond niet horen. En vrijheden, zoals de vrijheid van godsdienst, zijn volgens Verdonk een hoog goed, maar altijd binnen het kader van de wet.

De inhoud van de vrijheden interesseert Verdonk als liberaal niet, als de wet maar wordt gehandhaaft. En wat is deze wet? Allereerst het antidiscriminatiebeginsel. Verdonk: "Discriminatie tolereren we in Nederland niet. Daarom is het verbod op discriminatie het eerste artikel van onze grondwet en doen we er als overheid van alles aan om racisme en discriminatie op te sporen en te bestrijden." [3] Zo blijven we volgens Verdonk een land van vrijheid en tolerantie.

"Maar let wel", zegt Verdonk in een toespraak tot een Turkse vereniging over homoseksualiteit onder allochtonen, "deze vrijheid en tolerantie is niet van de ene op de andere dag in Nederland tot stand gekomen. Vergeet niet dat ook hier het respect moest worden afgedwongen. Er is lang voor gestreden. En voor geleden. Allerlei conservatieve denkbeelden worden weer omarmd om zich vijandig en agressief op te stellen. Dat moeten we niet hebben. Ik vind dat met name ouders hier een heel belangrijke rol in hebben. Jongeren moeten in hun opvoeding meekrijgen dat ze iedereen in Nederland met respect moeten behandelen." [4]
Het is met name de zinsnede "de overheid doet er van alles aan" die het denken markeert van de liberaal Verdonk, dat voor de rest niet meer is dan een mix van inhoudelijke onverschilligheid, afgedwongen respect, strikte wetshandhaving door de burgers en een grenzeloze insteek van de overheid. En de bewering dat er in de strijd voor tolerantie geleden is, is ronduit grotesk: de lijdenden waren zelden tot nooit liberalen, maar anti-liberalen. De toeëigening onze Nederlandse verzetstraditie door de liberaal Verdonk riekt dan ook naar geschiedvervalsing.

Net als vele andere Iron Ladies getuigt de insteek van Verdonk zo van een grenzeloze minachting van de maatschappij zoals die werkelijk is. Een maatschappij - en de leden van die maatschappij - bepalen zelf wel wie respect verdient, zonder door een overheid daartoe te worden gedwongen. En in een levende, zelfredzame maatschappij zijn ongelijkheid en discriminatoire frictie van levensbelang; daar moet een overheid de handen van af houden.

De onverschilligheid ten aanzien van de inhoud van de vrijheden en het hameren op Art. 1 van de Grondwet ontmaskert Verdonk niet alleen als een schijnliberaal, maar ook als een linkse politica. Wie de maatschappelijke verkeer afdwingt in de door de Staat bepaalde richting, moet wel onverschillig staan ten overstaan van de vrijheden die men met wetten aantast en tot lege hulzen maakt.

Dezelfde onverschilligheid ten aanzien van de maatschappij was typerend voor DE Iron Lady uit de recente geschiedenis: Margaret Thatcher. Haar uitspraak "There is no such thing as society" markeerde haar beleid. Strikte wetshandhaving, ronde taal en autoritair leiderschap maakte van Engeland weliswaar een sterkere economie, maar vernielde de maatschappij van dit land minstens zo erg als dat Labour dat gedaan zou hebben.
Door binnen de conservatieve partij de oude (adellijke) elite te vervangen door boekhouderstypes, Reagonomics en aanverwant spul, heeft Thatcher de resten van een vaderlijk, elitair en sociaalverantwoordelijk leiderschap de nek omgedraaid. De adel was vanouds meer geneigd tot sociaalverantwoorde leiderschap dat zich verantwoordelijk voelde voor het volk "onder haar hoede".

In het spectrum van de Britse Iron Lady werd echter iedereen op zichzelf teruggeworpen - en zogenaamd "sterker gemaakt". Een conservatief zou zeggen: ontworteld gemaakt. In een land waar iedereen op zichzelf staat, heeft de oude vaderlijke elite geen waarde meer. En waar de oude elite van een land in discrediet raakt, of wordt gebracht, gaat een land op zoek naar nieuwe leiders. Daar wordt een land in de dialectiek van "no nonsensepolitiek" de ene kabinetsperiode, en "een sociaal gezicht" de opvolgende kabinetsperiode gestort.

Rita Verdonk is niet rechts, maar links. Haar ongefundeerde staatsopvatting en haar radicale uitlatingen over afgedwongen aanpassing aan abstracte principes als "gelijkheid" en "tolerantie" maken haar zelfs tot een ultralinkse politica. Oude rechten en vrijheden zijn bij haar niet in tel; onverschillig dat ze is. Wanneer leert rechts Nederland nu eens dat imitatiemannen als Ayaan Hirsi Ali en Rita Verdonk een ramp zijn voor rechtse politiek?

Noten

[1] Verdonk overweegt lijsttrekkerschap VVD in Trouw d.d. 30/03/2006.
[2] "Rita Verdonk vindt dat de Nederlandse cultuur leidend moet zijn" in NRC d.d. 17/12/2004, een interview met minister Verdonk door René Moerland en Froukje Santing (link min. v. justitie).
[3] "Actief Burgerschap en Maatschappelijke Participatie", 25 maart 2006, toespraak minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie bij de jongerenconferentie "Actief Burgerschap en Maatschappelijke Participatie".
[4] Uit de toespraak "Homoseksualiteit in allochtone kring", 28 januari 2006, toespraak minister Verdonk voor Vreemdelingenzaken en Integratie bij HTIB (Turkse Arbeidersvereniging in Nederland) in Leiden over homoseksualiteit in allochtone kring.