DOMBO-ECONOMIE

Het dagbladconcers Wegener gaat meer dan 300 werknemers ontslaan. Het concern wil 25 miljoen euro bezuinigen. De bezuinigingsoperatie betreft Brabants Dagblad, BN/De Stem, De Gelderlander, de Stentor, De Twentsche Courant Tubantia, Eindhovens Dagblad en de Provinciale Zeeuwse Courant.

Met de ontslagen binnen het Wegenerconcern is de zoveelste ontslagronde binnen het medialandschap aan de gang. En de verwachting is dat het niet de laatste zal zijn. Was er enige tijd geleden al de mededeling dat het dagblad Trouw een flink aantal journalisten moest ontslaan vanwege een ingestorte advertentiemarkt, en er ook bij de Telegraaf enkele honderden banen zouden verdwijnen, is het nog onduidelijk of deze markt zich zal herstellen. Zo blijft de situatie van de nieuw gevormde Randstadkrant (onder andere gevormd door het Algemeen Dagblad) onzeker en is er geen einde aan de vergrijzing van het lezerspubliek van de bestaande dagbladen.

Met de kaalslag onder het journalistenbestand van de Wegenerkranten schrijdt de culturele armoede in ons land voort. En het einde is niet in zicht. Niet alleen is er binnen de geschreven media een tendens van het geschreven woord naar het beeld. Ook buiten de kranten om wordt er steeds minder gelezen. Standaardwerken worden steeds minder aangeschaft. Opiniebladen boeren nog steeds langzaam achteruit. Binnen de boekenbranche is er steeds meer sprake van een bestsellercultuur die ertoe leidt dat steeds meer mensen eenzelfde boek kopen dat vaker onderhoudend dan vormend is. En de mediahypes rond boeken zorgt ervoor dat steeds meer aangeschafte boeken ongelezen in de boekenkast verdwijnen.

Op deze wijze wordt de idee van "Nederland Kenniseconomie" hoe langer hoe meer een farce. Mensen zoeken informatie op op internet, maar het is informatie zonder samenhang en bijeen geraapt met een van tevoren uitfilterende en selecterende doelstelling: ervaring, beleving en carrière.

Waren het voorheen politieke, religieuze en culturele organisaties die de mensen denkkaders en frameworks of reference aanboden: politieke partijen, kerkelijke studiegroepen, etc.; in onze tijd ontstaat er een enorm gat wat betreft het intellectuele vormingswerk.

De bevrijding van beproefde en gewogen kennis en van werkelijkheidsbeschouwingen als leveransciers voor de noodzakelijke kaders en fundamenten van onze kennis, zorgt ervoor dat onze Kennis-Economie transformeert in een Dombo-Economie.

In een tijd waarin veel oude klassieke hoofdwerken van de Europese cultuur nog slechts in Azië en in de Verenigde Staten worden bestudeerd, maar niet tot nauwelijks in Europa zelf, is er meer nodig dan een houden van wat we hebben. Niet de optelsom van NRC.Next, Metro, Elsevier, Wegener, Telegraaf, Trouw, etc. etc. Van deze uitgebeende karkassen valt geen soep meer te koken. Wat nodig is, is een cultuur van fundamentele herbezinning en heroriëntatie op fundamentele kaders en beproefde kennis. Het is uit deze herbezinning dat er nieuwe media dienen te ontstaan die voorkomen dat we verworden tot een Dombo-Economie en Dombo-Land.

Noot

[1] Honderden ontslagen bij Wegener op Refdag.nl d.d. 26/04/2006.