TEVEEL EVANGELISATIE IS DODELIJK VOOR HET GELOOF

Twee interessante citaten gevonden via het Brussels Journal. Beide met de insteek: Europa moet opnieuw gechristianiseerd worden. Een geluid van deze strekking komt van Islam-watcher Daniel Pipes, in The National Interest, en een soortgelijk geluid van Joseph Farah op World Net Daily.

Laten we voorop stellen: de aanleiding waarom Farah dit zegt, maakt het begrijpelijk. Want wat is de aanleiding? De Amerikaanse regering wil Amerikaanse moslims naar Europa sturen om Europese moslims te laten zien hoe Amerikaanse moslims in tegenstelling tot veel Europese moslims wel in staat zijn te integreren, en om daarnaast aan de Europeanen te laten zien dat de islam geen enkele bedreiging voor Europa inhoudt. "Kijk maar naar onze islamieten, die rijden ook in een Amerikaanse Toyota, eten veel fritessaus en zien Disneyworld als voorafspiegeling van het toekomstige Mohammedaanse paradijs met de Zeven Minnie Mouses als toetje voor de echte doorzetter."

Het idee om Amerikaanse moslims naar Europa te sturen komt bij Daniel Fried vandaan. De Amerikaanse topdiplomaat Daniel Fried is met behulp van Amerikaanse diplomaten, in onder meer Nederland en Frankrijk, bezig "de aanwezigheid van moslims in Europa" te doordenken. De oplossingsrichting is duidelijk. Europa is volgens hem veel te verwijten en is ten prooi gevallen aan een vreemd soort paniek. Fried, in de Washington Times van 13 februari: "You have a weird nativist surge in Western Europa, and a kind of odd panic: Aliens are here, they don't accept our values, they are a threat to our way of life and turn to radicalism."

Pipes en Farah zien net als Fried dat Europa de sleutel is als het gaat om de verhouding tussen het Westen en de islam. Maar hun oplossing is een totaal andere: re-christianiseer Europa en voorkom zo dat Europa tot een Eurabia wordt. "Stuur geen Amerikaanse moslims, maar stuur Amerikaanse christenen" (Farah).

Met name de invalshoek van Pipes is een interessante. Hij ziet vooral bij nationalistische partijen een landingsplek als het gaat om een culturele heroriëntatie richting een westerse identiteit. Vooral bij nationalistische partijen als VlaamsBelang en de British National Party ziet Pipes enerzijds dat ze terug willen naar de eigen westerse wortels, en anderzijds bespeurt hij dat ze meer en meer de rare "neo-fascistische" (Pipes) elementen afleggen inzake jodendom en economisch denken.

Wat ik opvallend vind ontbreken, zowel in het korte stukje van Farah, als in het "wetenschappelijke" artikel van Pipes, is de bottomline. Waarom moeten Europeanen (weer) christen worden? En waarin is het Amerikaanse christendom anders dan het Europese christendom? In Europa heb je toch ook evangelicals van diverse snit? Miljoenen potentiële zendelingen die geen vliegticket nodig hebben. Waarom redden zij het dan niet? Zij hebben toch een Bijbel, doopwater en een zaal om in te zingen?

Het is echter een illusie dat een re-christianisering van Europa vanachter de tekentafels van de Pentecostals in werking zal treden. Verschillende Amerikaanse zendelingen hebben de overstap naar Europa gemaakt, en lang niet iedere stap is gevolgd door een succes-story. Het evangelie is hetzelfde, maar wat het verschil uitmaakt in christelijkheid in Europa en de VS is niet het expliciet beleden geloof, maar de impliciete 'way of life'.

Wat Amerika traditioneler en "christelijker" maakt, is niet allereerst gelegen in meer evangelie en meer gezang. Wat Amerika christelijker maakt (nog wel) is het locale, familiale, autarkische klimaat aan de basis van het land. Het christendom van Amerika gaat gepaard met wapenbezit, patriottisme en heroïek. En door de hyperlocale inzet is de officiële scheiding tussen kerk en staat vaak flinterdun.
Kortom: wat Amerika christelijker maakt, wordt bepaald door de premoderne elementen die de Amerikaanse maatschappij nog steeds bezit. Door de omvang van het land, de constanten import van niet- of minder door de moderniteit aangetaste mensen, en door de sterk confederaal bepaalde republikeinse maatschappij, heeft de moderniteit veel minder grip gekregen op de mensen dan in Europa. Zonder grote oorlogen op eigen grondgebied waarin en waarna misbruik kon worden gemaakt door wereldverbeteraars, behielden de VS veel langer dan Europa gebieden en regionen (geografisch en cultureel) waar temidden van de achterlijkheid het gezonde christendom bewaard kon blijven. In de achterlijke feodale, patriarchale en racistische 'South' lagen meer wortels voor een geestelijke restauratie dan in de bijbelcommentaren van rechtzinnige uitgeverijen in Michigan of waar dan ook.

Ook Amerika heeft een vernietigende modernisering over haar heen gehad. De geestelijke ravage die ideeën van John Dewey, de Frankfurter Schule, de Freudianen, etc. etc. hebben aangericht, was in Amerika minstens zo groot als in Europa. En met behulp van het Marshall-plan zijn veel van dit soort ideeën juist vanuit Amerika naar Europa geëxporteerd (cf. Von Schrenck-Notzing).
Maar steeds weer waren er ook tegenbewegingen. Tijdens de emancipatie van dit soort "achterlijke", "neofascistische", "antimoderne" regionen in de Amerikaanse cultuur - ironischerwijze met name onder de regering van de New England-liberaal F.D. Roosevelt met diens New Deal - waren het juist de emanciperende Souterners, Ieren, Polen, etc. die niet alleen veel langer vast hielden aan de westerse en christelijke roots, maar wars waren van neochristelijk moralisme, en soms zelfs bij oude Westerse schrijvers te rade gingen om hun 'way of life' te onderbouwen met geschriften van Voegelin, Kuehnelt-Leddihn, Röpke, etc.
Europa heeft geen Amerikaans christendom nodig van sun-shiney neo-puriteinen. Nee. Europa heeft een oudchristelijk christendom nodig, zoals Amerika dat ook nodig heeft. Een antimodern en antiliberaal christendom dat niet bang is voor volkse sentimenten en natuurlijke hardheid en bovendien krachtige mannen bezit die net zo hard vechten voor huis en haard als voor Christus. Of zoals onze Zuid-Nederlandse vrienden het ooit mooi zeiden: "Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus".
Er is genoeg evangelie verkondigd. Laat eerst de wet van aarde, orde, traditie, gemeenschap, weerbaarheid en trouw maar gelden. Daarover kunnen Amerikaanse paleoconservatieven ons trouwens nog wel iets leren. Maar een teveel aan evangelisatie is dodelijk voor het geloof. De balans raakt zoek als alleen 'geestelijke' waarden ons nog kunnen redden uit de harde werkelijkheid van islamisme, secularisatie en cultureel verval.